In de dienst van zondag 7 januari, waarin ds. Hans de Jong voorging, is ons gemeentelid Rikus van der Es bevestigd als ‘Taakdrager uitvaart leiden’. “Je hebt de afgelopen maanden een training gevolgd, die jou opgeleid heeft tot het kunnen leiden van uitvaartdiensten. De Kerkenraad en jouw collega’s kijken er naar uit om met jou samen te werken”, zo sprak Hans de Jong Rikus toe. “In het onderhouden van zijn kerk maakt onze Here Jezus Christus gebruik van de diensten van mensen aan wie Hij in de gemeente een bijzondere taak heeft toevertrouwd. Zij mogen dit werk verrichten om ziende op Hem, die niet gekomen is om zich te laten bedienen, maar om zelf te dienen”, aldus Hans de Jong. Na het beantwoorden van de bijbehorende vragen kreeg hij de zegen mee met de woorden Here God, zendt Uw Heilige Geest op Rikus van der Es, zodat hij in liefde omziet naar mensen die U hem toevertrouwt. In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen.
Hans de Jong feliciteerde Rikus namens de Kerkenraad. “Meer dan welkom in de groep als werkers in de wijngaard.” Hij prees Rikus over het enthousiasme hoe hij de cursus heeft gevolgd (zie bijgaand artikel ‘Het leiden van uitvaartdiensten door gemeenteleden’ – van de hand van Rikus zelf). Hans de Jong: “Wellicht kunnen we nog wel van jou leren.”
De gemeente ondersteunde de bevestiging met applaus en zong hem staande toe Lied 212: 1,2 uit de Evangelische Liedbundel Heer wat een voorrecht om in liefde te gaan, schouder aan schouder in Uw wijngaard te staan. Een lied dat door Rikus zelf was aangedragen met als motivatie: Al het werk in de kerk kan nooit alleen door één iemand of kleine groep mensen worden gedaan. We moeten, we kunnen, we mogen allemaal onze talenten inzetten om de wijngaard te laten bloeien’. Zo gaf Rikus ook het slotlied aan Ga met God en Hij zal met je zijn met als motivatie: de zondagdienst zit er bijna op, maar de weekdienst, de weektaak wacht. Met God’s zegen.
Foto’s: Harm Feitsma
Het leiden van uitvaartdiensten door gemeenteleden
Door Rikus van der Es
Waarom?
In heel Nederland blijkt het leiden van een kerkelijke uitvaart steeds vaker een probleem te worden. Door het dalende aantal predikanten, pastors en kerkelijk werkers én een toenemend aantal uitvaarten, is het regelmatig moeilijk om een “uitvaartleider” te vinden. In veel gemeenten worden deze diensten al geleid door bijv. ouderlingen, gemeenteleden of ZZP-ers. Dit is mogelijk want een uitvaartdienst is geen Eredienst. Ook binnen onze gemeente komt dit regelmatig voor.
Om dit probleem (deels) op te lossen is er een training opgezet door de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk Nederland, in het kader van “Educatie en toerusting”. Dit kwam ter sprake in de Kerkenraad en er is een oproep gedaan aan gemeenteleden om zich hiervoor aan te melden.
Ik heb me hiervoor aangemeld en eind september begon in de Oase te Drachten deze zesdaagse training (twee hele dagen en vier avonden) met 13 cursisten. De leiding was in handen van ds. Marianne Paas en Evelien Vrolijk (medewerkster van het dienstencentrum).
Wat hebben we zoal gedaan?
We zijn vooral heel veel praktisch gericht, bezig geweest. Dan moet je denken aan: achtergrondinformatie lezen en verzamelen, het voeren van een voorbereidingsgesprek, leren luisteren en informatie verwerken, gebruik van symbolen, rollenspel spelen, oefenen in het presenteren in de kerkzaal van de Oase, stagelopen bij een predikant, welke afspraken zijn er in je gemeente, wat is de rolverdeling tussen voorganger en uitvaartverzorger, hoe maak je een liturgie én schrijf je een overdenking, wat is jouw Godsbeeld, waarom kies je juist voor die Bijbel-uitgave en dat lied of die geloofsbelijdenis, wanneer doe je een zegenbede (in de kerk of bij het graf), wat zeg/doe je op de begraafplaats, hoe ga je om met “nazorg”? En ook heel belangrijk: hoe zorg je voor je zelf, want hun verdriet moet niet jouw verdriet worden?!
De eindopdracht was: maak een volledig uitgewerkte en uitgeschreven liturgie én overdenking voor de dienst van XXX (we kregen allemaal dezelfde informatie ter grootte van één A-4 tje). Op de slotdag moesten we de overdenking presenteren vanaf de preekstoel. Erg leerzaam. Die eindopdrachten waren van te voren al gelezen en van feedback voorzien door Marianne en Evelien en werden na de presentatie besproken met mede-cursisten. Mooi te horen, hoe precies dezelfde informatie, verwerkt kan worden tot zo veel verschillende, en vaak, prachtige overdenkingen.
Mijn ervaring
Ik vond het een fantastische training. We hebben heel veel geleerd van Marianne en Evelien maar zeker ook van elkaar. Veel van die praktische zaken kun je “direct” toepassen. De groepsleden hadden vanaf het eerste uur een geweldige “klik” met elkaar. Heel eerlijk, open, behulpzaam en je kwetsbaar durven en kunnen opstellen. Onze app-groep blijft bestaan omdat we hebben aangegeven elkaar te blijven volgen, te helpen, een klankbord te willen zijn, enz. (Er is zelfs al afgesproken om een “reünie” te houden.)
En nu?
Mocht er een beroep op mij worden gedaan om een uitvaartdienst te leiden, dan kan ik gebruik maken van de opgedane kennis en ervaring. In de dienst van 7 januari 2024 ben ik bevestigd als “Taakdrager uitvaart leiden” en kreeg ik de zegen mee! En in die wetenschap, dat je je gedragen mag weten door Gods zegen, durf ik het aan om “voor te gaan”.
En jij?
Vragen? Of geïnteresseerd geraakt? Kom gerust eens langs!